P ë r m b a j t j a

PARATHËNIE..............................................................................7
KAPITULLI I
Hapat e parë drejt sistemit pluralist 1990-1993/94...................15
Maqedonia në fillim të proceseve demokratike.............................17
Themelimi i partive politike në Maqedoni.....................................21
Zgjedhjet e para parlamentare dhe shqiptarët................................25
Deklarata e pavarësisë së Maqedonisë...........................................31
Zgjedhja e kryetarit të Maqedonisë................................................34
Qeveria e parë e Maqedonisë së pavarur
Qeveria e ekspertëve.........................................................42
Referendumi i 8 Shtatorit 1991......................................................44
Miratimi i Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë..................47
Referendumi për Autonomi politike territoriale të shqiptarëve
në Maqedoni – Republika Autonome I l i r i d a...........................55
Vlimet brenda subjektit politik shqiptar........................................62
Qeveria e dytë e Maqedonisë së pavarur
Qeveria e Branko Cërvenkovskit......................................68
Bit Pazari..........................................................................69
Afera e armëve..................................................................70
Përplasjet në Partinë për Prosperitet Demokratik dhe ndarja e. saj...................................................................................................73
Kongresi i dytë i Parakohshëm PPD................................76
Njohja ndërkombëtare e Republikës së Maqedonisë
Marrëdhëniet me fqinjët...................................................81
Shthurja e Jugosllavisë socialiste..................................................87

KAPITULLI II
Zhvillimet politike te shqiptarët në IRJM – 1994-1997............97
Regjistrimi i popullsisë në IRJM-1990-2001.................................99
Zgjedhjet e dyta parlamentare në IRJM.......................................103
Qeveria e dytë e Branko Cërvenkovskit......................................106
Themelimi i Universitetit në gjuhën shqipe në IRJM
Universiteti i Tetovës......................................................108
Universiteti i Europës Juglindore...................................117
Zgjedhjet lokale në IRJM, 1996...................................................119
Bashkimi i faktorit politik shqiptar..............................................122
Ngjarjet e 9 korrikut– 1997..........................................................125
Kriza politike në Shqipëri dhe reflektimi i saj.............................130

KAPITULLI III
Furtunat e mëdha.......................................................................133
Zgjedhjet e treta parlamentare në IRJM (1998)...........................135
Qeveria e Georgievskit
Roli i faktorit politik shqiptar gjatë Luftës së Kosovës...142
Lufta Çlirimtare e Kosovës, 1999
Zhvillimi i ngjarjeve në IRJM.........................................151
Zgjedhjet presidenciale dhe lokale në IRJM (1999-2000)...........162

KAPITULLI IV
Thellimi i krizës në IRJM dhe dalja nga kjo...........................165
Konflikti shqiptaro-maqedonas, 2001
Këndvështrimi i palëve të konfrontuara..........................167
Kryengritja shqiptare në IRJM
Shkaqet e kryengritjes.....................................................175
Shfaqja e formacionit ushtarak në IRJM
Ushtria Çlirimtare Kombëtare
Zhvillimet luftarake në vitin 2001...................................182
Marrëveshja historike e Prizrenit.................................................190
Marrëveshja shqiptaro-maqedonase e Ohrit................................196
Përfundime...................................................................................207
BURIMET DHE LITERATURA
Burimet arkivore të papublikuara...................................211
Burime të publikuara......................................................213
Shtypi në gjuhën shqipe.................................................214
Shtypi maqedonas dhe i jashtëm.....................................214

LITERATURA HISTORIOGRAFIKE.......................................215
PËRMBAJTJA.............................................................................219